Yıllardan bu yana tartışmalı yönetimi, usulsüzlüğü müfettişlerce tespit edilmiş harcamaları, kazaları ve zamları ile gündemden bir türlü düşmek bilmeyen GESTAŞ A.Ş son olarak 1915 Çanakkale Köprüsü’nden geçişleri arttırmak iddiasıyla yaptığı zamlarla gündemde..

1915 Çanakkale Köprüsü’nün hizmete girmesiyle aynı gün bir haftalık ücretsiz geçiş dönemi başlatılmış; aynı gün de GESTAŞ A.Ş boğazlardaki seferleri günler öncesinden yarıya düşürmesi gündem olmuştu. Yapılan haberlerin ardından yapılan sefer düzenlemesinin köprüden geçişin ücretsiz olacağı dönemi kapsadığı açıklanmıştı. 1915 Çanakkale Köprüsü’nden ücretsiz geçişlerin sona ermesi ile GESTAŞ feribot seferleri de normale dönmüştü.

ÜCRETLİ GEÇİŞ BAŞLADI; İSKELELERDE KUYRUKLAR OLUŞTU

Ücretsiz köprü geçişlerinin bittiği gecenin sabahında; hem Çanakkale şehir merkezinde hem de Lâpseki’de ki GESTAŞ İskeleleri önünde uzun araç kuyrukları oluştuğu vatandaşlarca görüntülendi. Çanakkale’de güneş doğmadan önce oluşan feribot kuyruğunda özellikle otobüslerin olduğu gözlemlenirken; Lâpseki iskelesi önünde ise araç ve kamyon kuyrukları kilometrelerce uzuyordu.

“SAYILARA TAKILMAMAK LAZIM, 6 BİN ARA GEÇTİ”

Günlük 45 bin araç geçiş garantisi verilen 1915 Çanakkale köprüsünden ücretsiz geçiş yapan araç sayısı 18-20 bin arasında değişirken; ücretli geçiş yapılmaya başlandıktan sonra Ulaştırma Bakanı  Adil Karaismailoğlu yaptığı açıklamada; “Araç sayılarına takılmamak lazım” ifadelerini kullanması muhalefet kadar vatandaşların da tepkisini çekmişti. 28 Mart 2022 tarihinde 6 bin aracın geçtiğini açıklayan Bakan Karaismailoğlu o günden bu yana Çanakkale Köprüsü’nden geçen araçlarla ilgili bir açıklamada yapmadı.

ZAM SÖYLENTİLERİNE TEPKİ “SAKIN ZAM YAPMAYIN”

Bakan Karaismailoğlu’nun açıklamalarının hemen ardından CHP Çanakkale Milletvekili kamuoyunda da dillendirilen iddiaları meclise taşıyarak yetkilileri uyardı. Köprüden araç geçişlerini arttırmak için GESTAŞ A.Ş’nin feribot seferlerine zam yapılacağı iddialarını dile getiren CHP’li Özgür Ceylan; “Köprü açılışı sonrası yayaları yok sayan tarife değişiklikleri de ciddi tepki almıştı. Köprünün açılış tarihi dahi biliniyorken ortaya çıkan bu durum bir yönetim zafiyetinin sonucu değilse nedir?” diye sordu.

Özgür Ceylan, 1915 Çanakkale Köprüsü’nden ücretli geçişlerin başlamasıyla feribot için bekleyen araçların yine uzun kuyruklar oluşturmaya başladığını kaydederek, “Tıpkı Et-Süt Kurumu Genel Müdürünün yaptığı gibi GESTAŞ ta kuyrukları bitirmek için zam mı yapacak? Yetkililere sesleniyorum. Bu koşullarda feribotlara yapılacak zam kabul edilemez” açıklamasında bulunmuştu.

GECE YARISI ZAM YAPILDI, SABAH UYGULANMAYA BAŞLANDI!

1 Nisan 2022 tarihinde yetkilileri uyaran Özgür Ceylan’ın tepkisinin üzerinden sadece 18 gün geçti; GESTAŞ A.Ş yönetimi 19 Nisan 2022 gece yarısı; Ocak ayında yaptığı yüzde 30'luk zammın ardından yüzde 42 ile yüzde 117 arasında değişen oranda zam yaptı.

Çanakkale - Eceabat - Lapseki hattında 95 lira olan araç geçişi 135 liraya, 6,50 olan yaya geçişi ise 10 liraya çıktı. Firmanın sitesinde yer alan fiyat listesinde 25 TL olan motosiklet ücreti 40 TL'ye, kamyon geçiş ücreti 136 TL'den 295 TL'ye, tır geçiş ücreti ise 265 TL' den 400 TL'ye yükseltildi. GESTAŞ’ın gece yarısı sefer tarifelerine yaptığı zam akıllara Çanakkale kamuoyunda dillendirilen; Özgü Ceylan’ın da dile getirdiği “Feribot kuyruğunu azaltmak için seferlere zam yapacağı” iddiaları gerçeğe dönüştü.

GÜNDEMDEN BİR TÜRLÜ DÜŞMEYEN ŞİRKET: GESTAŞ

Uzun yıllardır Çanakkale’nin en çok konuşulan konularının başında GESTAŞ’ın yönetimi, Sayıştay müfettişlerince tespit edilen usulsüz harcamaları, zararları, borçları ve gemi kazaları geliyor. Şirket bir şekilde Çanakkale siyasetinin, iş dünyasının ve sokaktaki vatandaşla esnafın gündemine girmeyi başarıyor. Özellikle bazı siyasetçilerin ve bürokratların çiftliği olarak anılan şirketin gelirinden daha fazla zararları gündemi uzun süre meşgul etmişti. Zararları o kadar çoktu ki; AK Partinin çoğunlukta olduğu İl Genel Meclisi Gelibolu feribot iskelesi yapımı için GESTAŞ’a kefil olmamış, gerekçe olarak da mali yapısını göstermişti. 2 yıl boyunca CHP’li üyelerin çoğunluğunda olan il genel meclisinde gemi alımı yapmak için borçlanma isteyen GESTAŞ A.Ş’ye meclis üyeleri bilançolarını açıklamadığı için 3 kez talebi red etmişti. Zarar ettikçe zam yaparak zararı vatandaşın omuzlarına yükleyen GESTAŞ A.Ş’nin akıl almaz şekilde zarar edişi ise bir dönem Sayıştay raporlarına şöyle yansımıştı;

SAYIŞTAY RAPORLARINDA KÖTÜ YÖNETİM BELGELENMİŞTİ

Sayıştay raporlarında da tespit edildiği gibi siyasilerin ve bürokrasinin finansörü haline getirilen GESTAŞ, her zarar ettiğinde çareyi Boğaz Geçiş ücretlerine fahiş zamlar yapmakta buldu. Öyle ki; aynı mesafede Türkiye'nin en pahalı deniz ulaşımını hem Çanakkale halkı hem de Turistler bu bedeli ödüyor! 2016-2017 yıllarında gemi kazaları ile gündemden düşmeyen GESTAŞ, 2018 ve 2019 yıllarında ise fahiş zamlarla tepkileri üzerine çekmeye devam ediyor. Kamuoyunu derinden sarsan GESTAŞ'ın Sayıştay Raporlarında GESTAŞ'ın bütçesinin nasıl siyasilerin ve bürokrasinin finansörü haline geldiği ortaya çıkmıştı. Öyle ki; Çanakkale Valiliğinin düğünlerde taktıkları altınlar, Valilik konutuna alınan salıncaklar, Ağırlama ve konaklama giderleri altında harcanan paralar dudak uçuklatmıştı.

İKİ GEMİNİN KİRALAMA BEDELİ 28 MİLYON DOLAR!

GESTAŞ'ı özellikle kiralık gemilere Dolar üzerinden yaptığı kira ödemelerinin sarstığı ortaya çıkmıştı. Geçtiğimiz yıl siyasi kriz ile birlikte hissedilmeye başlayan Ekonomik kriz nedeniyle 3,90 civarında olan dolar kuru Nisan ayı itibariyle tırmanışa geçmiş Cumhurbaşkanlığı ve Genel Seçimler arifesinde 7,20 TL'ye ulaşmıştı. Yaşanan yüksek döviz kurları karşısında Türk Lirası yüzde 60 oranında değer kaybederken GESTAŞ'ın da aynı şekilde zarar etmeye başladığı ortaya çıktı. 2009 yılında iki gemi 10 yıllığına kiralanarak GESTAŞ Filosuna katılmıştı. Bu iki gemi için GESTAŞ 10 yıl süre içerisinde toplamda 27 Milyon 922 Bin 500 dolar kira bedeli ödemeyi taahhüt etmişti. Bunun yanında GESTAŞ bünyesinde halen kaç geminin kiralık olduğu ve bu kiralık gemilere ne kadar para ödendiği ise net olarak bilinmiyor.

SİYASİLERİN VE BÜROKRASİNİN FİNANSÖRÜ OLDU!

Çanakkale'de büyük tepki çeken 2015 YILI Sayıştay raporunda; GESTAŞ bünyesinde çalışması için işe alınan 27 kişi; Vali Konağı, Valilik, İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresi ve Ermeni Kilisesinde görevlendirildiği ortaya çıkmıştı. Söz konusu 27 personelin GESTAŞ'a maliyetinin ise yıllık 796 Bin 879 Lira 20 kuruş olduğu ortaya çıkmıştı!

Ağırlama ve konaklama giderleri altında 5 Milyon TL harcaması ile dikkat çeken GESTAŞ Yönetiminin ayrıca birçok kişiye araç tahsis ettiği, bu araçların da kiralık olduğu, hatta bu araçların kimlere teslim edildiğinin dahi bilinmediği yine Sayıştay raporlarında ortaya çıkmıştı.

Seçim dönemlerinde siyasilerin kampanya kapsamında boğaz geçişlerinden ücret almayan GESTAŞ'ın bu ayrıcılığı ayrıca birçok kişi ve kuruma da sağladığı buradan da 1 milyon TL'nin üzerinde zarar ettiği yine Sayıştay raporlarında yer alıyordu.

VALİLİK KONAĞINA SALINCAK, DÜĞÜNLERE ALTIN!

2015 yılı Sayıştay raporlarında Hastane Bayırında bulunan eski Vali Konağı için yapılan harcamaların da olduğu dikkat çekiyordu. Öyle ki; Çanakkale Valisinin onayı ile GESTAŞ’a vali konağı havuzuna ahşap döşenmesi işi için 25 bin 370 TL harcatılmış. Havuz harcaması dışında Valilik konağında kullanılmak için bir de ahşap salıncak alınmış. Ahşap salıncak için GESTAŞ’a 10 bin 856 TL ödettirilmiş. Valilik makamı tadilatı için 45 bin 856 TL tutarında da tadilat ve mal alımı gerçekleştirilmiş. Bu kadar tadilat ve masraftan sonra Valilik konağı Atatürk Caddesinde yeni yapılan konuta taşınması da dikkat çekici bir gelişme olmuştu!

Sayıştay düğünlerde Valilerin taktıkları bu altınlarında GESTAŞ’a fatura ettirildiğini ortaya çıkardı. 2015 yılında düğünlere katılarak yuva kuran çiftlere takılan çeyrek ve yarım altınlar için GESTAŞ 3 bin 486 TL ödemiş. Valilik misafiri olarak çeşitli yerlerde konuklayan misafirler için 159 bin 343 TL tutarında da konaklama gideri GESTAŞ’a fatura ettirilmiş.

ASLİ GÖREVİNİN DIŞINDA OLDUĞU HER İŞ GESTAŞ'A ZARAR YAZDI!

Bugüne bakıldığında GESTAŞ'ın sponsor olduğu tüm sosyal sorumluluk projeleri de fiyaskoya döndü! Örneğin Çanakkale kordonda bulunan Sağlık Sıhhiye binası! Valilik talimatı ile bir günde Piri Reis Müzesine dönüştürülmesine karar verildi. Tadilatlar, masraflardan sonra açılır diye bekleniyordu!

221 KİTABA 28 BİN LİRA HARCANDI

Çanakkale Savaşları 100. Yıl etkinlikleri kapsamında, Piri Reis Müzesinin kurulmasına ihtiyaç duyulduğu gerekçesiyle harcamalar yapıldı. Harcamalar temsil ve ağırlama gideri olarak hesaplara işlendi. Müze için yapılan harcamalarda Yerli ve yabancı kaynakların temini için KDV hariç 41 bin 303 TL ve fatura ile 221 adet kitaba 28 bin 227 TL harcama yaptı. 2014 yılında kısa süreliğine açılışı yapıldıktan sonra kapatılarak tadilata alınan ve bugün hala kapalı olan Piri Reis Müzesinin ne zaman tam anlamıyla faaliyete geçeceği ise bilinmiyor.

169 BİN LİRALIK SERGİ AÇTILAR, GİDEN OLMADI!

100.yıl etkinlikleri kapsamına Palamut depolarında Hermann Nitsch Sergisi açılmıştı. Serginin Çanakkale’ye getirilmesi için harcanan paralar bir kenara; serginin gerçekleştiği salon bir başka derneğe tahsis edildiği ortaya çıkmıştı! Sergi salonunun bir başka derneğe tahsis edilmiş olmasından dolayı vatandaşlarında ilgi göstermediği sergi daha sonra iptal edilmişti. Tüm bu sergi için GESTAŞ’ın kasasından toplam 168 bin 626 TL çıktığı yine Sayıştay raporlarında ayrıntılı olarak yer aldı.