Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hayrettin İhsan Erkoç ile Ahmet Yesevi Üniversitesi Türkoloji Bölümü lisans öğrencisi Alparslan Kavaklı, Kazakistan’da yürüttükleri saha çalışmaları sırasında Türk tarihi açısından büyük önem taşıyan bir yazıt keşfetti. Doç. Dr. Erkoç ve Alparslan Kavaklı tarafından Kazakistan’ın Türkistan köyü yakınlarında yer alan Orañğay köyündeki yerel bir müzede gerçekleştirilen incelemelerde, buluntu üzerinde Türk yazısıyla yazılmış tek satırlık bir yazıt ile damgaya benzer bir işaretin bulunduğu tespit edildi. Yapılan kapsamlı literatür taraması sonucunda, bu yazıtın daha önce herhangi bir akademik çalışmaya konu olmadığı anlaşıldı.

YAZIT, OĞUZLARA AİT OLABİLİR!

Araştırmacılar, yazıtın Oğuzlara ait olduğunu ve 9–10. yüzyıllara tarihlendirilebileceğini değerlendirdi. Yazıtın iki farklı şekilde okunabileceği belirtilmiş; bu okumalar arasında “Hazar Hanı’nın Kulu” ifadesinin daha güçlü bir olasılık taşıdığı ifade edildi. Yazıtın altında yer alan işaretin ise büyük olasılıkla bir boy damgası olduğu, alternatif olarak akarsu tasvirini temsil edebileceği değerlendirildi.

HAZAR KAĞANLIĞI – OĞUZ YABGULUĞU İLİŞKİLERİNE YENİ BAKIŞ

Bu önemli keşif, Oğuzcanın 13. yüzyıl ortalarından önce bir yazı dili olmadığı yönündeki yaygın görüşün yeniden değerlendirilmesine katkı sunarken, Oğuzcanın daha erken dönemlerde yazı dili olarak kullanıldığını ortaya koyması bakımından büyük önem taşıdığı bildirildi. Ayrıca buluntu, Hazar Kağanlığı ile Oğuz Yabguluğu arasındaki tarihî ilişkilere de yeni bir bakış açısı kazandırdığı belirtildi.