Başta iktidar partisi Ak Parti olmak üzere bütün siyasal partiler, seçim tarihlerinde bir değişiklik olmadığı takdirde 2019 yılında yapılacak üç seçime odaklanmış durumda. Kamuoyu araştırmaları seçmen geçişlerinin çok azaldığını gösteriyor. Ak Parti ile CHP ise seçmenlerini büyük ölçüde koruyan partiler. Son günlerde gerek Ak Parti, gerekse CHP sözcüleri yüzde 60 seçmen desteğinden söz ediyor olsalar da, bu açıklamaların siyasal olduğunu söyleyebiliriz. Amaç hem kamuoyunu şekillendirmek, hem de partililerin moral motivasyonunu arttırmak. Çünkü henüz hiçbir araştırma, herhangi bir partinin ya da ittifakın bu oranı yakalayabildiğini göstermiyor. Ancak, seçim sonuçlarını etkileyebilecek iki temel faktör var ve bunları birlikte değerlendirelim;

EKONOMİ

• 2017 yılında Türkiye yüzde 7,4 ile rekor düzeyde büyüdü. 2016’da yüzde 3,2 büyüyen Türkiye, potansiyel büyüme oranı olan yüzde 5’in oldukça altında kalmışken, Ak Parti aldığı önlemlerle 2017’de büyümeyi bu oranın yüzde 50 üstüne çıkarttı
• Yüzde 7,4’lük büyümeye tarım kesiminin katkısı sadece yüzde 4,7. Ancak, sanayi ve inşaat kesiminden yüzde 8,8 ve 8,9’luk katkılar var. Hane halkının tüketimi yüzde 6,1. Devletin nihai tüketimi yüzde 5 ve yatırımların da yüzde 7,3 katkısı görülüyor
• Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) cari fiyatlarla “TL bazında” sürekli artıyor, 2016 yılında yaşanan azalan büyüme dışında 2013 yılından bu yana büyüyen bir Türkiye ekonomisi var
• Uluslararası karşılaştırmalar “dolar bazında” yapılıyor ve yatırımcıyı ilgilendiren dolar bazında yapılan hesaplamalar. Bu hesaplamada ise, 2013 yılında ulaşılan 951 milyar Dolarlık GSYİH ile kişi başı 12.480 Dolarlık gelir düzeyine son dört yılda hala ulaşamadığımız anlaşılıyor
• Yüzde 7,4 gibi yüksek büyüme oranı yakaladık, ancak enflasyon ve cari açığı düşüremedik, kuru kontrol edemedik

Hükümet 2017’de yüksek büyüme için vergi oranlarını bazı kesimler için düşürdü, kamu harcamalarını arttırdı, KGF ile kredilerin genişlemesini destekledi, taşeron işçileri devlet kadrosuna aldı, istihdama devlet desteği verdi. Bunlar ekonomiyi canlandıran ve iç talebi arttıran çok önemli maliye politikaları. İlginç olan, hedeften büyük ölçüde saparak yüksek enflasyona yol açan para politikaları da bu süreçte yürürlükteydi. Ayrıca ABD ve AB krizden çıkmalarının göstergesi olarak ithalatlarında artışlar yaptılar. Bütün bunlar yüzde 7,4’lük büyüme oranının yakalanmasında etkili faktörlerdi. Ekonomistler bu yüksek büyümeyi zorlanmış bir büyüme olarak tanımlıyorlar ve sürdürülebilirliği zor. Ancak yapılan açıklamalardan da bu mali politikaların 2018 yılında da sürdürüleceği anlaşılıyor. Zaten önümüzdeki seçimleri düşünürsek Ak Parti’nin seçimleri kazanması için bu politikaları aynen, hatta arttırarak sürdürmesi kaçınılmaz. Ancak, ekonomi bu zorlamaları nasıl karşılayacak birlikte göreceğiz.

YENİ SEÇMEN

2015 seçimlerinin ardından Konda’nın sandık ve seçmen analizi raporuna göre; seçimdeki genç seçmen oranı yüzde 25 olmasına karşın, MHP’deki 18- 28 yaş aralığı oranı yüzde 33 iken, HDP’de yüzde 32. Bu oran CHP’de 24, Ak Parti’de yüzde 21. Ak Parti’nin Türkiye genelindeki oyu yüzde 40’lardayken, gençlerde yüzde 25 oy olması düşündürücü. Konda Genel Müdürü Bekir Ağırdır genç seçmen davranışını şöyle açıklıyor; “Ak Parti’nin seçmen ortalaması yaşlanıyor. Son 4-5 yılda izlenen statükocu politikalar sonucu genç seçmen Ak Parti’den kopmaya başladı. Türkiye’de gençlerin çoğunluğunda gelecek kaygıları var. Bu kaygının baskın olması hızlı metropolleşme hayatı ile lümpenleşme üretiyor. Kürt olmak, Türk olmak, Çerkez olmak ne anlama geldiğini bilmeden milliyetçi olmak. Bu gençliğin var olan düzene itirazı var, öfkesi baskın, umutsuzluğu baskın ama ne istediğini de bilmiyor ve itiraz siyasetine yöneliyor.”  Andy- Ar Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Acar da MHP ile HDP’nin genç seçmenden Ak Parti ve CHP’ye göre daha çok ilgi gördüğünü söylüyor ve ekliyor; ”13 yıllık Ak Parti yıpranmışlığı en çok gençlerde karşılığını buluyor. Gençlerde özgürlükçülük ve milliyetçilik duyguları öne çıkıyor. Gençlik içinde farklı olmak duygusu HDP’de karşılığını buldu. MHP’ye ise daha çok ailesi Ak Parti’ye oy veren gençler yöneldi. Milliyetçi muhafazakâr ailelerin, Ak Parti ile ilgili olumsuz değerlendirmeleri olan çocukları için MHP bir alternatif oldu.”

Türkiye’de her yıl seçmen sayısına 1,2 milyon yeni seçmen ekleniyor. 2019’da yeni seçmen 4,8 milyona ulaşacak ve 60 milyona yaklaşan toplam seçmenin yüzde 8’ini oluşturacak. 1999- 2000- 2001 doğumlu seçmenlerin siyasal tercihleri bilinmiyor. Yüzde 1’in bile çok önemli olduğu önümüzdeki seçimlerde, yüzde 8’lik yeni seçmen Cumhurbaşkanlığı seçimini çok kritik hale getiriyor. Türkiye’de halen genç işsizlerin oranı yüzde 20’lerdedir. Bir başka deyişle her beş gençten biri işsizdir. Ayrıca yükseköğrenimin oy oranına önemli etkisi vardır. 2017 referandum sonrası yapılan İpsos anketine göre, eğitim düzeyi yükseldikçe “evet” oylarının düştüğü görülmektedir. Yükseköğrenimli gençler arasında “hayır” diyenlerin oranı yüzde 61 iken, lise mezunlarında bu oran yüzde 58’dir. İlkokul ve eğitimsiz gençlerde ise bu oran yüzde 30’lara inmektedir.

Özetle, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yeniden seçilebilmesindeki en büyük engel ilk kez oy verecek genç seçmenlerdir. Kuşkusuz Erdoğan liderliğindeki Ak Parti bu gerçekleri görerek stratejik kararlar almakta ve yürürlüğe koymaktadır. Bu bağlamda seçme ve seçilme yaşını 18’e indirmiştir. Genç işsizlik sorunu gündemin öncelikli maddesidir ve genç istihdamına verilen teşviklerin daha da arttırılması söz konusudur. Bilmeliyiz ki; önümüzdeki seçimlerde mesele ekonomi olmayacaktır. Çünkü ekonomi fazlasıyla ısınsa da, Ak Parti iktidarının dış finansman bulma sorunu yoktur ve ekonominin çarkları bir şekilde döndürülecektir. Mesele, muhalefet partileri de olmayacaktır. Mesele, yüzde 8 oy oranına sahip, büyük çoğunluğu kentlerde yaşayan ve siyasal tercihleri bilinmeyen 4,8 milyon genç seçmeni Ak Parti’ye oy vermeleri için ikna edebilme meselesidir. Bu nedenle “seçim sonucunu gençler belirleyecek” demek yanlış değildir.

Tuygan ÇALIKOĞLU

tuygan@hotmail.com  www.tuygancalikoglu.com.tr  

Kaynak: www.mahfiegimez.com   www.ipsos.com.tr   https://www.konda.com.tr    http://www.dw.com/tr/2019da-gen%C3%A7-se%C3%A7men-kime-oy-verecek/a-42895003