CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Çanakkale Milletvekili Muharrem Erkek, dönemin Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın Ekim 2019’da açıkladığı ve kamu bankaları tarafından istihdamı artırmak amacıyla belirli şartları taşıyan firmalara verilen İstihdam Odaklı Destek Paketi kredilerinin amacı doğrultusunda kullanılmadığının ve takibi yapılmadığı için kamu zararı oluştuğunun ortaya çıkmasıyla ilgili TBMM’de bir araştırma komisyonu kurulması için önerge verdi.

KREDİLERİN TAKİBİ YAPILMAYINCA İSTİHDAM KAYBI OLUŞTU

Dönemin Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın 31 Ekim 2019 tarihinde yaptığı açıklamada, ekonomide geçici süreli bir türbülans yaşandığını, bu durumun inşaat sektörü başta olmak üzere işsizlikte ciddi bir artışa neden olduğunu ve bu nedenle istihdama katkı sağlamak adına üç kamu bankasının iki yıl anapara geri ödemesiz istihdam odaklı kredi paketini devreye alacağını açıkladığını hatırlatan Erkek, bu çerçevede şartları sağlayan şirketlere yeni işe alacakları her bir işsize karşılık olarak 5 bin TL ile 200 bin TL arasında kredi verildiğinin altını çizdi. İstihdam Odaklı Destek Paketi kredileri için en az 10 çalışanı olma, üç ay içinde en az 5 çalışan ilave istihdam artışını ve kredi vadesi boyunca bu yeni istihdam artışının korunmasını taahhüt etme şartı getirildiğini de belirten Erkek, Sayıştay’ın kamu bankaları hakkındaki raporlarında, bu kredilerin değil istihdam yaratma amaçlı kullanılması, krediyi alan firmaların takibi yapılmadığı için istihdam kaybı dahi yaşandığının ortaya çıktığını belirttiler.

SAYIŞTAY USULSÜZLÜĞÜ GÖZLER ÖNÜNE SERDİ

Yeniçağ Gazetesi yazarı Murat Ağırel’in köşesine taşıdığı Sayıştay raporlarına göre, Vakıfbank’ın bu paket kapsamında 6 bin müşteriye toplam 13 milyar 222 milyon lira kredi kullandırıldığı, ilave istihdam taahhüdü karşılığı kullandırılan 1 milyon TL ve üzerindeki krediler incelendiğinde ise, toplamda 39 bin 924 işsizi işe alacağını taahhüt eden 2 bin 433 firmaya 4 milyar 818 milyon lira tutarında ucuz kredi verildiği, ancak bu şirketlerin sadece 10 bin 715 kişiyi işe aldığı vetaahhüt edilen 29 bin 209 kişiye ise iş vermediği tespit edildi. Buna göre, verilen taahhüdün sadece yüzde 26,84’ü yerine getirilirken, yapılan kredi sözleşmesi gereği eksik istihdam karşılığı olan 33.2 milyon TL cezanın ise uygulanması gerekirken uygulanmadığı ortaya çıktı. Sayıştay’ın Ziraat Bankası ile ilgili yaptığı inceleme raporunu da paylaşan Ağırel, söz konusu paket kapsamında Ekim 2019-Ekim 2020 döneminde toplam 9 bin237 firmaya 9.5 milyar TL kredi kullandırıldığı, ilave istihdamın kredi vadesi boyunca korunmasına ilişkin şartların takip edilmediği, 3 bin 900 müşteriden toplam 60 milyon TL cezai faiz alacağı doğmasına rağmen bu tutarın müşterilerden tahsil edilmediğinin tespit edildiğini açıkladı.

SADECE 120 FİRMADA 11 BİNİ AŞKIN İSTİHDAM KAYBI

TBMM’ye konuyla ilgili araştırma önergesi sunan Muharrem Erkek, kamu bankalarının ayrıca bir de İşe Devam Destek Paketi çıkardıklarını, bu paket kapsamında da 53 bin 414 müşteriye toplam 44.5 milyar TL krediverildiğini, ancak Sayıştay raporlarında görüldüğü üzere bu kredilerin de amacı doğrultusunda kullanılmadığı ve kamu bankalarının şartlı verdikleri kredilerin ne doğrultuda kullanıldığını denetlemediklerinin ortaya çıktığını ifade ettiler. Önergede, Sayıştay’ın “İşe Devam Destek Kredisine” yönelik 10 milyon TL ve üzeri kredi kullanan 419 müşteriyi rastgele seçip inceleme yaptığı, 10 Mart2021 tarihi itibariylekredi vadesi boyunca Şubat 2020 dönemine ait istihdam sayılarının korunmasına yönelik 26 firmada hiçbir kontrol yapılmadığının anlaşıldığı, ayrıca 120 firmada da 11 bin 489 istihdam kaybı yaşandığının görüldüğü vurgulandı.

ERKEK MECLİS ARAŞTIRMASI İSTEDİ

Sadece iki kamu bankasından istihdamı destekleme maksadıyla verilen kredilerin toplamda 67 milyar TL tutarında olduğunun ifade edildiği önergede, kredilerin büyük oranda istihdam için kullanılmadığı, aksine bu firmalarda istihdam kayıpları dahi yaşandığı, bankaların kullandırdıkları kredilerin usulüne uygun kullanılıp kullanılmadığını incelemediği, sözleşme gereği kesmeleri cezaları da tahsil etmedikleri vurgulandı. Bu nedenle ortada hem bir kamu zararı olduğu hem de artan işsizliğin önünün kesilemediği ifade edilen önerge ile sözleşme gerekleri doğrultusunda kullanılmayan kredi paketlerinin yarattığı kamu zararının ortaya çıkarılması ve sorumluların belirlenmesi amacıyla TBMM’de bir araştırma komisyonu kurulması istendi.